LINIA DZIELĄCA NAUKĘ I KULTURĘ

Nieustannie kreśląc linię, która dzieli naturę i kul­turę, ludzie zawsze byli skłonni wyjaśniać pierwszą w kategoriach drugiej, badać świat natury przez pryz­mat stworzonego przez siebie ludzkiego środowiska. I tak greccy filozofowie używali analogii z rzemiosła garncarskiego i stolarskiego, aby wytłumaczyć stwo­rzenie kosmosu: gwiazd, planet, Ziemi i jej mieszkań­ców. W ten sposób zegar ciężarkowy wynaleziony w średniowieczu dostarczył nowej metafory zarówno dla regularnych ruchów ciał niebieskich, jak i dla wspa­niale skomplikowanych ciał zwierzęcych; natomiast szeroko rozpowszechnione w wieku dziewiętnastym maszyny parowe przywodzą na myśl odmienny, bar­dziej brutalny aspekt świata przyrodniczego. Z pew­nością nie jest prawdą, że zmieniająca się technologia jest jedynie odpowiedzialna za zmieniające się poglądy ludzkości na przyrodę, lecz bez wątpienia w każdej epoce technologia stanowi atrakcyjne okno, przez któ­re myśliciele mogą widzieć swoje fizyczne i metafi­zyczne światy.